Maria Tănase
Maria Tănase | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 25 Eylül 1913 Bükreş, Romanya Krallığı |
| Ölüm | 22 Haziran 1963 (49 yaş) Bükreşt, Romanya Sosyalist Cumhuriyeti |
| Defin yeri | Bükreş |
| Meslek | Şarkıcı, aktris |
| Etkin yıllar | 1934–1963 |
| Evlilik | Clery Sachelarie (m. 1950–63) (ölümüyle) |
Maria Tanase (d. 25 Eylül 1913 – ö. 22 Haziran 1963), Rumen şarkıcı ve oyuncu. Müziği geleneksel Romen müziğinden romantizme, tangoya, şanson'a ve operettaya kadar uzanıyordu.
Tănase Romanya'da Fransa'da Édith Piaf veya Portekiz'de Amália Rodrigues ile aynı öneme sahiptir.[1] Yaklaşık otuz yıllık kariyeri boyunca, özgünlüğü, sesi, fiziksel güzelliği ve karizmasıyla hayranlık uyandıran, geniş çapta Romanya'nın ulusal divası olarak kabul edildi. Romanya'da hâlâ 20. yüzyılın önemli bir kültürel simgesi olarak kabul ediliyor.[2][3] 2006 yılında ülke çapında yapılan bir anketle tüm zamanların en büyük 100 Rumen listesine dahil edildi.
Şarkıları arasında Cine iubește și lasă (1937), Leliță cârciumăreasă (1939), Bunîi vinul ghiurghiuliu (1938), Doina din Maramureș (1956), Ciuleandra (1956) ve Până când nu te iubeam bulunmaktadır.[4]
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Bükreş'in Cărămidarii de Jos veya Cărămidari banliyösünde doğan Maria Tănase, Tăbăcari'deki 11 numaralı İlkokula gitti. Babası Ion Coanda Tănase, usta bir bahçıvan ve çiçekçiydi. Aynı zamanda Bükreş'in eteklerinde, Romanya'nın farklı bölgelerinden kadın işçilerin çalıştığı büyük bir fidanlığın da sahibiydi. Bu kadınlar da küçük Maria'yı derinden etkileyen ve üzerinde kalıcı bir iz bırakacak olan geleneksel halk şarkılarını ve masallarını paylaşacaklardı.
İlk sahneye çıkışını Cărămidarii de Jos'ta "Ion Heliade Rădulescu" Lisesi'nde yaptı. 1934 yılında, o dönemde ortağı olan gazete yazarı Sandu Eliad'ın yardımıyla Constantin Tănase'nin "Cărăbuș" Tiyatrosu'na katıldı.[5] Anlamlı çıkışı 2 Haziran 1934'te Mary Atanasiu sahne adıyla gerçekleşti. 1937 sonbaharında ilk halk şarkılarını Bükreş'teki Columbia stüdyosunda kaydetti. 20 Şubat 1938'de sesi ilk kez radyoda duyuldu.[6] Kısa bir süre sonra yerel ve uluslararası bir takipçi kitlesi edinmeye başladı. 1939 New York Dünya Fuarı'nda Romanya'yı temsil etti. Ulusal Lejyoner Devleti'nin ilk aylarında Tănase'nin halka açık yerlerde sahne alması yasaklandı ve kayıtları imha edildi.
2. Dünya Savaşı sırasında George Enescu, George Vraca ve Constantin Tănase ile birlikte savaş alanında yaralanan askerlerin önünde şarkı söyleyerek sahne turları yapıyordu. Aralık 1943'te, Romanya Kralı I. Mihai, Ion Antonescu, Mihai Antonescu ve tüm hükûmet üyelerinin konuk olarak hazır bulunduğu Kraliyet Süvari Alayı'ndaki Noel şenliklerinde şarkı söyledi. 1944'te Tănase, Edmond Audran'ın "Mascota" (Maskot) operetinde şarkı söylemek için zaman ayırdı.
2. Dünya Savaşı'ndan sonra Review Ensemble Theatre ve "Constantin Tănase" Hiciv ve Müzik Tiyatrosu'nda sahne aldı. 1945'te Leo Tolstoy'un "Yaşayan Ceset" ve 1956'da Mihail Davidoğlu'nun "Horia" adlı oyunlarında rol aldı. 1946'da Ralph Benatzky'nin "The Hollywood Sphinx" adlı müzikal komedisinde ana rolü üstlendi. 1947'de "Romanya" filminde şarkı söyledi ve 1958'de hem "Ciulinii Bărăganului" (Bărăgan'ın Devedikeni) hem de kısa film "Amintiri din București" (Bükreş'ten Anılar) filmlerinde sahne aldı. Bu yıllarda Maria da çok fazla turneye çıkıyordu. Yalnızca New York'a kırkın üzerinde seyahati vardı.
1952'de Maria Tănase'ye Bükreş'teki 1 Nolu Müzik Okulu'nun yeni oluşturulan geleneksel halk şarkıları bölümünde bir pozisyon teklif edildi. 1962'de kendi isteği üzerine Târgu Jiu'da "Taraful Gorjului" (Gorj Halk Müziği Grubu) ve "taraf" sanatçılarına rehberlik etmeye başladı.
1 Mayıs 1963'te Hunedoara'daki bir konserin ardından hastalık nedeniyle turnesini ve diğer gösterilerini iptal etmek zorunda kaldı. 22 Haziran 1963'te kanserden öldü. Romanya'nın Bükreş kentindeki Bellu Mezarlığı'na gömüldü.
1955'te Maria Tănase Devlet Ödülü'nü aldı. 1957'de "Ordinul Muncii" (Etkinlik Düzeni), "Premiul de Stat" (Devlet Ödülü) madalyaları ve "Artistă Emerită" (Onurlu Sanatçı) unvanıyla onurlandırıldı.
Bununla birlikte, yaşamı boyunca birçok Rumen tarafından efsanevi Fransız şarkıcı Edith Piaf benzerliğiyle sevgiyle hatırlanmıştı. Tănase Haziran 1963'te, 50. yaş gününe üç ay kala akciğer kanserinden öldü, Edith Piaf ise 48. yaş gününe iki ay kala Ekim ayında öldü. Ülkelerinin halk müziğinin popülerleşmesine yardımcı olan kadını anmak için, onun öldüğü günlerde çok sayıda insan Bükreş sokaklarını doldurmuştu.
| Yıl | İsim | Etiket |
|---|---|---|
| 1994 | Greatest Hits | Interkont Müzik |
| 1994 | Maria Tănase Cilt I | Electrocord |
| 1997 | Maria Tănase Cilt II | Electrocord |
| 2000 | Maria Tănase Cilt III | Electrocord |
| 2000 | Malediction d'Amour | Oriente Musik |
| 2001 | Ciuleandra | Oriente Musik |
| 2002 | Magic Bird – The Early Years | Oriente Musik |
| 2007 | Maria Tănase bölüm I | Jurnalul Național |
| 2007 | Maria Tănase bölüm II | Jurnalul Național |
| 2008 | Aur Discul de aur | Jurnalul Național |
| 2011 | Ani '30–'40 | Electrocord |
| 2013 | Cântece popular. 1953–1961 | Editura Casa Radyo |
Anısı
[değiştir | kaynağı değiştir]1939'da, ilk kez tanıştıktan sonra Constantin Brâncuși ona şöyle söyledi: "Senin şarkı söylediğini duyduğumda, Maria, her şarkımızda Uzayda Bir Kuş olmayı başarabilirim! ". Ayrıca onu "tüm Rumenlerin sembolü" olarak gördü.[7][8][9]
Ünlü Rus soprano Lydia Lipkowska da sanatçılığına hayran kalmıştı: "Hiç kimse beni geleneksel şarkıları ve pop müzik parçalarını onun gibi yorumlayarak bu kadar derinden etkilemeyi başaramadı. Sesi içime işliyor, beni heyecanlandırıyor, beni o kadar güçlü bir şekilde rahatsız ediyor ki... Her zaman mucizevi bir iksiri tatmış gibi ayrılıyorum, kendi duygularımı kontrol edemiyormuşum gibi hissediyorum ".[10]
Nicolae Iorga ona "Pasărea măiastră" ("Görkemli Kuş") adını vermişti.[11]
Mihail Sadoveanu onu Rumenlerin "ilk özgün rapsodist"i olarak görüyordu.[11]
2009 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Herta Müller, Maria Tănase'nin kendisi üzerindeki etkisinden birçok kez bahsetmiştir: "Maria Tănase'yi ilk duyduğumda sesi bana inanılmaz geliyordu, ilk kez bu duyguyu gerçekten hissettim. Folkloru yansıtması çok anlamlı ve inanılmaz şekilde varoluşla bağlantılıydı. Ancak Alman folkloru benim için hiç ilham verici değildi."[12]
Polonyalı Kroke grubuyla İngiliz müzisyen Nigel Kennedy, mirasını 2003 tarihli East Meets East albümünde yer alan "Tribute to Maria Tănase" adlı kayıtla kutladı.[13] Bu parçanın müzikal temaları Maria Tănase'nin şarkısı Luncă, luncă (Çayır, Çayır) ve Gheorghe Zamfir'in Sârba bătrânească'sıdır .
Olivia Manning'in Savaşın Şansı üçlemesinin ilk romanındaki Florica karakterinin Maria Tănase'den esinlendiği sanılıyor.
2013 yılında Pink Martini müzik grubu, Maria Tănase'yi en büyük ilham kaynaklarından biri olarak adlandırdı ve Până când nu te iubeam şarkısını coverladı.[14]
2013 yılında Berlin'de yaşayan Rumen şarkıcı Oana Cătălina Chițu, Maria Tănase'nin repertuarından şarkıların yer aldığı Divine albümünü yayınladı.
25 Eylül 2013'te Google Romanya, Maria Tănase'nin mirasını, onun 100. doğum gününü simgeleyen bir doodle ile kutladı.[15]
Daha fazla okuma
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ghiaţă, Petre; Sachelarie, Clery (1966). Maria Tănase și cîntecul românesc. 2nd (Rumence). București: Editura Muzicală a Uniunii Compozitorilor din R.S. România.
- Michailescu, Gaby (2003). Maria cea fără de moarte (Romence). Cluj Napoca: Eikon. ISBN 973-86470-0-2.
- Nedelcea, Tudor (1999). Pasărea măiastră. 2nd (Romence). Craiova: Scrisul Românesc. ISBN 973-99013-9-5.
- Roşca, Maria (2000). Maria Tănase, privighetoarea din Livada cu Duzi (Romence). 2 volumes. Ginta Latină.
- Roşca, Maria (1988). Maria Tănase (Romence). București: Editura Muzicală.
- Sbârcea, George (1991). Maria Tănase, pasărea măiastră a cântecului românesc, își povestește viața lui George Sbârcea (Romence). Romhelion. ISBN 973-9052-04-5.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Biyografi hrmusic.com'da Archived</link>
- Maria Tănase'nin şarkıları
- (Rumence) Lautari.ro'da biyografi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Maria Tanase". www.mondomix.com. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2014.
- ^ "Institutul Cultural Român din Berlin aduce un omagiu muzical cântăreței Maria Tănase". 4 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2014.
- ^ "Nathalie Joly". Journal La Terrasse.fr. 10 Şubat 2008. 25 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2014.
- ^ ro:Discografia Mariei Tănase
- ^ Maria Roşca, "Maria Tănase", p. 35, Editura Muzicală, București, 1988
- ^ Maria Roşca, "Maria Tănase", p. 38-43, Editura Muzicală, București, 1988
- ^ "Maria Tănase: 100 de ani de la naşterea "pasării măiastre" a neamului românesc – Lumea Satului". 27 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2014.
- ^ "Maria Tanase a fost iubita lui Brancusi". agenda.ro. 9 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2014.
- ^ "Maria Tănase şi Édith Piaf – povestea unor vieţi în oglindă". Catchy. 28 Haziran 2011. 28 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2014.
- ^ Roșca, Maria (1988). Maria Tănase. Bucharest: Editura Muzicală. p. 147
- ^ a b "Maria Tănase: 100 de ani de la nașterea "pasării măiastre" a neamului românesc – Lumea Satului". 12 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2014.
- ^ ""Lume, lume, soro lume" – Maria Tănase şi cîntecele ei". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2014.
- ^ "Nigel Kennedy ~ Songs List". OLDIES.com. Erişim tarihi: 14 Kasım 2014.
- ^ "Today is the 100th birthday of one of our greatest inspirations, Maria Tănase!…". 29 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2014.
- ^ Gabriela Vatu (25 Eylül 2013). "Google Celebrates Birthday of Iconic Romanian Singer with Doodle". softpedia. Erişim tarihi: 14 Kasım 2014.
